Co gramy na tegorocznym DEM-ie? Przegląd publikacji

Dni Edukacji Muzycznej to impreza pełna inspirujących spotkań i okazji do wymiany pedagogicznych doświadczeń, ale podczas DEM-u zawsze mocno skupiamy się także przecież na literaturze edukacyjnej. Jakie publikacje wzięliśmy w tym roku razem z naszymi prowadzącymi na warsztat? Są wśród nich klasyki, ale także kilka nowości i zapowiedzi!

Muzyka Skalnego Podhala

Pierwszego dnia DEM-u kierujemy się na południe Polski, by razem z Krzysztofem Trebunią-Tutką – niezrównanym bajarzem i specjalistą od muzyki Podhala – poznawać świat tamtejszej muzyki ludowej. Oprócz wziętych z życia opowieści, historii z podnóża Tatr, będzie też mnóstwo teoretycznej, ale i praktycznej wiedzy o rodzimym folklorze. Podstawą wykładu 22 listopada będzie Muzyka Skalnego Podhala autorstwa naszego prelegenta – jeden z bestsellerów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W tej przepięknie ilustrowanej i kipiącej merytoryczną wiedzą 3-tomowej publikacji autor zebrał pieśni, które od pokoleń przekazywane były drogą ustną, śpiewane i grane w góralskich domach, jednak nigdy wcześniej nie zostały zapisane. Zebrane są tutaj zagadnienia teoretyczne, przedstawiony jest przekrój repertuaru (część I), omówione są zapisy palcowe, dzięki którym naukę gry może rozpocząć każdy entuzjasta muzyki podhalańskiej (część II), oraz zapis nutowy, przeznaczony dla osób zaawansowanych w grze (część III). Dodatkową pomoc w nauce stanowią również przygotowane na potrzeby tej publikacji nagrania, do bezpłatnego pobrania dla wszystkich użytkowników podręcznika.

Najpiękniejszy Wieniawski i Łatwe utwory Marcelego Popławskiego

Drugi dzień tegorocznego DEM-u to lekcje mistrzowskie. O godz. 9:00 wszystkich skrzypków i miłośników polskiej muzyki skrzypcowej XIX i pierwszej połowy XX wieku zapraszamy na spotkanie z Danielem Stabrawą, koncertmistrzem i solistą Berliner Philharmoniker – jednej z najlepszych orkiestr na świecie. Podstawą pięciu poprowadzonych przez niego lekcji będą utwory Henryka Wieniawskiego wydane przez PWM w zbiorze Najpiękniejszy Wieniawski, przeznaczone na skrzypce z towarzyszeniem fortepianu. Zawarte w publikacji utwory to jedne z najbardziej efektownych i najpiękniejszych spośród kompozycji na skrzypce i fortepian wybitego polskiego wirtuoza okresu romantyzmu. Na kształt merytoryczny kompozycji zawartych w zbiorze mieli wpływ najważniejsi pedagodzy wiolinistyki: Irena Dubiska, Eugenia Umińska, Antoni Cofalik i Zdzisław Jahnke. Na warsztat wzięte będą także przeznaczone na skrzypce i fortepian Łatwe utwory Marcelego Popławskiego, rówieśnika Karola Szymanowskiego.

Etiudy Henryka Pachulskiego

Po muzyce skrzypcowej w roku Konkursu Chopinowskiego zwrócimy się do fortepianu, by obalić mity narosłe wokół etiud. Z popularnym, a jednak jakże krzywdzącym przeświadczeniem, że utwory te są trudne, męczące i nudne, zmierzą się znakomici pianiści związani z krakowską Akademią Muzyczną im. Krzysztofa Pendereckiego – Bartłomiej Kominek i Marek Szlezer. Punktem wyjścia podczas ich lekcji mistrzowskiej będą Etiudy na fortepian Henryka Pachulskiego, które już od czasu powstania są najczęściej wykonywaną, a zarazem najbardziej znaną i cenioną częścią dorobku kompozytora. Wyrażali się o nich z najwyższym uznaniem – i stosowali je w swojej pracy pedagogicznej – m.in. Aleksander Skriabin, Siergiej Rachmaninow, Aleksander Goldenweiser i Konstantin Igumnow. W najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego nasi prelegenci, będący zarazem autorami opracowań, zebrali wszystkie znane i dostępne etiudy Henryka Pachulskiego, wydawane wcześniej w ramach zbiorczych numerów opusowych bądź też rozproszone w oddzielnych w antologiach.

Wszystkie wtorkowe master claasses oraz webinary wchodzą w składowe działań edukacyjnych realizowanych w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.

Zagraj wszystko! Zbiór etiud na trąbkę Sławomira Cichora

Ćwiczenie czyni mistrza, a dla mistrza nie ma utworów niewykonalnych. Z myślą o wszystkich trębaczach dążących do doskonałości Sławomir Cichor przygotował zbiór etiud Zagraj wszystko!. Starannie, progresywnie ułożone ćwiczenia pomagają adeptom gry na trąbce opanować podstawowe sposoby artykulacji, utrwalić charakterystyczne rytmy i wykształcić wrażliwość na frazowanie, a słowne informacje na temat poruszanych w danym utworze trudności pozwalają na świadome ćwiczenie. Wyjątkowym elementem zbioru są warianty etiud oznaczone literą „a”, dzięki którym każdą z nich można ćwiczyć w bardziej przystępnej tonacji lub ze zmienioną artykulacją. Podczas webinaru 24 listopada o godz. 10:00 Sławomir Cichor opowie o metodyce pracy nad warsztatem wykonawczym gry na trąbce, omówi najważniejsze zagadnienia związane z codzienną pracą z instrumentem i ćwiczeniami, opowie także o dobrych praktykach i nawykach, które pozytywnie wpłyną na dalszą grę i jakość wykonywanych utworów – a to wszystko w oparciu o wyjątkowy zbiór etiud, będący nowością w katalogu PWM-u.

Seria podręczników Czytanie a vista

Zainteresowanie ubiegłorocznym webinarem dotyczącym czytania a vista nie pozostawiło wątpliwości, że podczas 18. DEM-u musimy powrócić do tego tematu, tym razem kierując się ku zaawansowanym „czytelnikom”. Podczas webinaru 24 listopada o godz. 12:00 Grzegorz Mania i Monika Gardoń-Preinl, doświadczona para pianistów i pedagogów, znana słuchaczom ubiegłorocznych Dni Edukacji Muzycznej, swój wykład oprze na podręcznikach do czytania a vista dla uczniów szkół średnich wydanych nakładem PWM. Już teraz w księgarni Polskiego Wydawnictwa Muzycznego można nabyć dwa pierwsze tomy Czytania a vista w szkole muzycznej II stopnia, do których w przyszłym roku dołączy trzecia część bestsellerowej serii.

Przekrój polskiej muzyki fletowej

Polska muzyka fletowa wciąż czeka na odkrycie. Mało kto wie, że utwory przeznaczone na flet mają w swoim dorobku tacy kompozytorzy, jak Ignacy Feliks Dobrzyński czy Stefan Kisielewski. Również wielu współczesnych twórców, m.in. Marta Ptaszyńska, Elżbieta Sikora czy Wojciech Widłak, tworzy dzieła fletowe. Wybrane utwory z bogatej literatury przedstawią jedni z najaktywniejszych polskich flecistów: Agata Kielar-Długosz i Łukasz Długosz, a na fortepianie towarzyszyć im będzie Andrzej Jungiewicz. Podczas swojego wykładu wezmą na warsztat m.in. Impresje kurpiowskie na flet i fortepian Pawła Łukaszewskiego, pochodzące z młodzieńczego okresu twórczości kompozytora. Łukaszewski wprowadził do dzieła stylizację o zróżnicowanym charakterze, nawiązującą do tradycji pieśni ludowych, w której partia fletu traktowana jest w sposób wokalny. Na pozór nieskomplikowana kompozycja stawia duże wymagania wykonawcze na polu interpretacyjnym. Jakie inne utwory z katalogu PWM wezmą na warsztat artyści? Przekonacie się już 24 listopada o godz. 18:00.

Wydanie Narodowe Dzieł Fryderyka Chopina

Czym byłby rok Konkursu Chopinowskiego bez warsztatów wokół jego muzyki! Ponieważ nie wyobrażaliśmy sobie, żeby podczas 18. Dni Edukacji Muzycznej zabrakło jednego z naszych najważniejszych kompozytorów, muzyce Chopina poświęciliśmy cały 25 listopada. Znakomici pianiści młodego pokolenia: Paweł Wakarecy, Julia Kociuban, Krzysztof Książek i Michał Szymanowski, oparli swoje lekcje mistrzowskie na – jakże by inaczej! – Wydaniu Narodowym Dzieł Fryderyka Chopina. To pierwsze na świecie źródłowo-krytyczne wydanie kompletu dzieł Fryderyka Chopina zredagowane przez prof. Jana Ekiera i Pawła Kamińskiego na podstawie wszystkich dostępnych źródeł rękopisów, kopii zatwierdzonych przez samego Chopina i pierwszych wydań, przy użyciu najnowocześniejszych metod naukowych. Lekcje mistrzowskie podczas DEM-u to must see dla wszystkich przygotowujących się do prestiżowych konkursów pianistycznych, w tym do kolejnego Konkursu Chopinowskiego, którego regulamin zaleca korzystanie właśnie z tego wydania podczas przygotowań.

Młodzieńcze utwory Grażyny Bacewicz w opracowaniu Agaty Szymczewskiej

2021 rok jest dla Polskiego Wydawnictwa Muzycznego wyjątkowy pod wieloma względami. Jednym z nich jest włączenie do katalogu nigdy wcześniej niewydanych drukiem utworów Grażyny Bacewicz. Po dniu poświęconym Chopinowi, skierujemy się ku tej niezwykłej twórczyni, skrzypaczce i pedagożce, prezentując wraz z naszymi prelegentami jej nieznane szerzej kompozycje.

Tematem lekcji mistrzowskich prowadzonych przez wybitną polską skrzypaczkę Agatę Szymczewską będą młodzieńcze utwory Grażyny Bacewicz, które w jej opracowaniu ukazały się w tym roku po raz pierwszy drukiem, wchodząc do katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Swoje spostrzeżenia, a także ogólne uwagi i porady wykonawcze przekaże uczniom podczas dwóch master classes, w których na warsztat wzięta zostanie I Sonata oraz Legenda.

I Sonata jest jednym z utworów, które Grażyna Bacewicz ukończyła jako studentka Konserwatorium Warszawskiego. W owym czasie pozostawała pod ogromnym wpływem utworów Karola Szymanowskiego (ówczesnego dyrektora Konserwatorium) jednocześnie szukając swojego indywidualnego stylu. Równoległe studia instrumentalne na skrzypcach i fortepianie stwarzały doskonałą okazję, aby wykonywać własne utwory podczas koncertów i weryfikować w ten sposób pomysły kompozytorskie.

Z kolei Legenda na skrzypce i fortepian powstała jesienią 1945 roku. Tytuł utworu nawiązuje do jednej z najbardziej popularnych polskich miniatur skrzypcowych – Legendy op. 17 Henryka Wieniawskiego. Możemy doszukać się wielu podobieństw między tymi utworami chociażby pod względem ich formy, pewnej dozy ruchliwości w partii fortepianu, intensywnej kulminacji z podobnym jak u Wieniawskiego glissandem i szybko opadającym pochodem gamowym w partii skrzypiec. Język muzyczny Grażyny Bacewicz jest jednak bardziej nowatorski, wyróżnia go ciekawa, charakterystyczna dla kompozytorki warstwa harmoniczna oraz ulotna, nieco tajemnicza melodia partii skrzypiec.

Bacewicz, jakiej nie znacie, w opracowaniu Royal String Quartet

Odkrywaniem niewydanej dotąd spuścizny Grażyny Bacewicz zainteresowali się także muzycy Royal String Quartet. W programie koncertu, który odbędzie się 26 listopada o godz. 18:00, znajdą się znane wcześniej wyłącznie muzykologom i znawcom Kwartet smyczkowy [młodzieńczy] i Quatuor (a cordes), które dla Polskiego Wydawnictwa Muzycznego opracowali muzycy RSQ.

Kwartetu smyczkowego [młodzieńczego]Grażyna Bacewicz nigdy nie włączyła do oficjalnego katalogu swoich dzieł. W utworze kompozytorka zawarła założenia antyromantycznego przewrotu i kształtującego się stylu neoklasycznego, w których wyrastała: potrzebę budowania logicznych konstrukcji formalnych opartych na nowych zasadach harmonicznych, niezdeterminowany system dur-moll, a także swobodę w kształtowaniu faktury, której stałym elementem jest łączenie homofonii z mniej lub bardziej ścisłymi formami polifonicznymi.

Rękopis Quatuor (a cordes) autorka pozostawiła bez daty, jednak analiza treści muzycznej pozwala określić czas powstania na połowę lat sześćdziesiątych XX wieku. W twórczości kompozytorki tego okresu szczególnego znaczenia nabiera kolorystyka instrumentalna, która często staje się elementem formotwórczym.

Koncert RSQ poprzedzi rozmowa z muzykami, którą poprowadzi dyrektor – redaktor naczelny PWM dr Daniel Cichy. Będzie o fascynacji muzyką Grażyny Bacewicz, odkrywaniu jej nieznanych utworów i wyzwaniach, jakie niesie ze sobą ich opracowywanie, ale także o polskiej tradycji kwartetów smyczkowych, muzykowaniu kameralnym i o najlepszych kwartetach smyczkowych polskich twórców.

Zachęcamy do odwiedzania stacjonarnej i wirtualnej księgarni PWM, gdzie, poza wymienionymi, czeka jeszcze wiele wydań, podręczników i publikacji, które poszerzą pedagogiczną wiedzę nabywców a także pomogą w rozwijaniu muzycznej i muzykologicznej wiedzy.